RJÚFA

break

* * *

(rýf; rauf, rufum; rofinn), v.

1) to break a hole in, break (hljópu þeir þá upp á húsin ok tóku at r.); r. undir, to make wounds; r. samnaðinn, to break up the gathering;

2) fig. to break, violate (r. sáttmál, sætt, eiða, trygðir);

3) impers., rýfr þokuna, the fog clears away; rýfr (or rýfr í) veðrit, rýfr upp veðr, the weather clears, it clears up.

* * *

pres. rýf; pret. rauf, rauft, rauf, pl. rufu; subj. ryfi; part, rofinn; [A. S. reófan]:—to break, rip up, break a hole in; r. undir, to make a wound, Rm. 45; Baglar rufu stofuna, Fms. ix. 55; vóru þeir sem óðastir at r. húsin, Eb. 214; hlupu þeir upp á skálann ok rufu, Grett. 154; hann lagði í óst; á Ólafi, ok rauf á barkanum, Sturl. ii. 95; r. búlka, to ‘break bulk,’ see búlki, Fms. vi. 378: to break up, þá rufu þeir samnaðinn, Eg. 98; raufsk þá flokkr allr, Fms. ix. 217; raufsk leiðangrinn, x. 57, xi. 248; en er raufsk fjölmenni á þinginu, Orkn. 284; varð þá at rjúfask sú íllinga seta, Bs. i. 142.

II. metaph. to break, violate; rjúfa sáttmál. Fms. i. 109; rjúfa, grið, sátt, Nj. 56; Gunnarr kvaðsk ekki ætla at r. sættir, 111; rjúf aldri sætt þá er góðir menn göra milli þín ok annarra, 85; ef hann ryfi sættina, Fms. xi. 356; en ef prestr rýfr skript, K. Þ. K. 72; r. dóm, Fb. ii. 171; r. heit, Stj. 641; r. sína eiða, Fms. viii. 155; r. trygðir, Grág.; r. lögmanns órskurð, id.; eigi rjúfask honum fyrirheit Hugonis ábóta, they failed him not, Mar.; þykki mér þat opt rjúfask er skemra er at frétta en slíkt, Nj. 259; hefir yðr þat sjaldan rofizk er ek hefi sagt yðr, Fms. viii. 134, v. l.: part., var þá enn rofinn valrinn, Hkr. ii. 381.

III. impers. it clears, of weather, as of fog or clouds drifting away in a gale; þá er í rauf veðrit, when the weather cleared, Fms. i. 174; ok er fyrst rauf í, sá þeir fyrir sér bratta hamra, viii. 53, v. l.; skúraveðr var á, ok var hvasst veðrit þá er rauf, en vindlítið þess í milli, Ld. 56: en veðr rauf upp í móti degi, Sturl. iii. 292; rýfr þokuna ok kyrrir sjáinn. Fas. ii. 516.